Bu yazımızda, araştırma ve yenilik için Avrupa’nın en büyük finansman programı olan Ufuk 2020’nin 2014 yılında başlayan 7 yıllık sürecinde neler oldu hep birlikte inceleyelim istedik. Programın odak noktaları neydi, program kapsamında kaç proje başvurusu oldu, kaç proje partnerliği gerçekleşti ve peki bu projelere AB katkısı ne kadar oldu, hangi tematik alanlar öne çıktı?
Avrupa Birliği Çerçeve Programı
Öncelikle “Avrupa Birliği Çerçeve Programı” nedir kısaca bir hatırlayalım. Bilimsel araştırma, teknolojik geliştirme ve inovasyon faaliyetlerinin desteklendiği dünyanın en büyük bütçeli sivil Ar-Ge ve yenilik programıdır. Program sosyal ve ekonomik kalkınmayı sağlamayı amaçlarken, araştırma ve teknoloji geliştirme kapasitesi güçlendirilir ve üniversite-sanayi işbirliğini teşvik eder. Böylece AB politikalarına ilişkin farklı alanlarda işbirliğinin güçlendirilmesi hedeflenir.
Çerveçe programları belirli bütçeler için belirlenen süre periyotları ile planlanılır. İlk çerçeve programı ise 1984’de yılında başlamış ve 3 yıllık süre için 3,8 milyar Euro’luk bütçe belirlenmişti. Türkiye ise bu sürece 6. Çerçeve programı (2002-2006) kapsamında dahil olmuştur ve dönem için belirlenen toplam bütçe 17,5 milyar Euro’ydu. Bugüne geldiğimizde ise 7 yıllık döneme sahip Ufuk 2020 için 80 milyar Euro bütçe ayrılmıştı ve üç ana temadan oluşmaktaydı.
Sayılarla Ufuk 2020
Ufuk 2020 için toplam 76,61 milyar euro hedeflenmiştir, bu kapsamda da Türkiye için ayrılan toplam bütçe 341,4 milyon eurodur. Dünya genelinde başvuru yapmış ve hibe almaya hak kazanmış projeler için toplam 61,33 milyar euroluk, Türkiye için ise 250,6 milyon euroluk AB katkısı gerçekleşmiştir.
Türkiye’de Horizon 2020 süresince toplam 748 proje imzalanmış, 1087 proje partnerliği ve 186 KOBİ partnerliği yapılmış ve proje başına ortalama 334,8 bin euro katkı sağlanmıştır. Program süresince Türkiye’de öne çıkan ilk 5 tematik alan ise;
- Güvenli ve Temiz ve Verimli Enerji – ENERGY
- ERC (Europen Research Council)
- Akıllı, Çevreci ve Entegre Ulaşım – TPT
- Marie Skladowsca – Curie Actions – MSCA
- Bilgi ve İletişim Teknolojisi – LEIT – ICT
En fazla partnerlik yapan kurumlar ise TÜBİTAK, Koç Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi olmuştur. Türkiye’ye sağlanan AB katkısında en yüksek paylara sahip olan organizasyonlar için ise kar amacı güden kuruluşlar %40,67 ile eğitim kurumları da %32,90 ile en yüksek oranlara sahiplerdir.
Dünya’da ise bu rakamlar toplam 31797 imzalanmış proje, 160.837 proje partnerliği ve proje başına ortalama 1,93 milyon euro AB katkısı şeklindedir. Öne çıkan tematik tematik alanlarda ise Türkiye’den farklı olarak ERC (European Research Council) ilk sırada yer almaktadır. Bunu bilgi ve iletişim teknolojisi, Marie Skladowsca – Curie Actions, sağlık ve akıllı, çevreci, entegre ulaşım takip etmektedir. Dünyadaki sıralamanın farklılıkları aslında Horizon Europe öncesi bize yeni trendin ne tarafa olacağı yönünde de ışık tutmaktadır.
Peki, henüz başlamadan dahi adından oldukça söz ettiren ve heyecanla beklenilen Horizon Europe için yeni tematik yaklaşımların ne yöne doğru olacak? Aslında dünya genelinde öne çıkan ilk 5 tematik alan bize fikir verse de takip edelen diğerlerine de dokunmak faydalı olacak. Bunlardan bazıları, ENERGY – güvenli, temiz ve etkili enerji; FOOD – gıda güvenliği, sürdürülebilir tarım ve denizcilik; FET – gelecek ve gelişen teknolojiler; ENV – iklim eylemleri, çevre, kaynak verimliliği ve hammaddeler şeklinde devam etmektedir.
Tüm bunlar yeni trendin daha önceki yazılarımızda da bahsetmiş olduğumuz Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının yolundan daha da yükselerek devam edeceğini gösteriyor. Dünyanın bu amaçlara olan yaklaşımı ve hassasiyeti de Horizon Europe’da göreceğimiz yeni projelerin temaları ve sürdürülebilirliği konusunda daha da heyecan verici. Ufuk 2020’nin başarıları bu kadar heyecan yaratmışken, Horizon Europe için hazır mıyız?